ایرج مصداقی

سید کاظم کاظمی یکی از بنیانگذاران سیستم اطلاعاتی جمهوری اسلامی و مسئول بخش گروه‌های چپ در اطلاعات سپاه پاسداران در سیاه ترین روزهای تاریخ معاصر کشورمان بود. او با هدایت یکی از مخوف‌ترین بخش‌های اطلاعاتی کشور، دست در خون شریف‌ترین فرزندان میهن داشت. کاظمی به خاطر جنایاتی که مرتکب شد به سرعت به قائم مقامی فرماندهی اطلاعات سپاه پاسداران رسید. او همچنین در زمره‌ی مسئولان بخش ۲۰۹ اوین و کمیته مشترک (زندان توحید) اصلی‌ترین شکنجه‌گاه‌های رژیم در تهران بود.

در طول سالیان گذشته اطلاعات کمی در مورد بازجویان، شکنجه گران و مسئولان اطلاعاتی کشور انتشار یافته است و سید کاظم کاظمی نیز از این قاعده مستثنی نیست. مسئولان نظام تلاش می‌کنند همچنان این افراد پس از مرگ نیز تا حد امکان جزو «سربازان گمنام اسلام و امام زمان »باشند. سایت ساجد وابسته به «بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس» اطلاعات محدودی در مورد سابقه‌ی این بازجو و شکنجه‌گر رژیم منتشر کرده است.

از آن‌جایی که معتقدم مردم ایران و خانواده‌های شهدا و زندانیان سیاسی حق دارند که با چهره‌ی قاتلان و شکنجه دهنده‌گان فرزندانشان آشنا شوند، تصمیم به نوشتن این مطلب که در بعضی قسمت‌ها چندان گویا هم نیست، گرفتم. در این نوشته تلاش می‌کنم با انتشار اطلاعات اندک خود در مورد این مهره‌ی جنایتکار ، فتح بابی کرده باشم تا دیگران نیز به سهم خود بر آن بیافزایند. امیدوارم خوانندگان فهیم کمبودهای این نوشته را بر من ببخشایند.

محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران سیاه دهه‌ی ۶۰ در مورد کاظم کاظمی می‌‌گوید:‌

«کاظمی از برادران قدیمی و مخلص سپاه و یکی از افرادی است که در شکل گیری سازمان اطلاعاتی کشور نقش به سزایی داشته است.»

http://www.sajed.ir/pe/content/view/ 3275/193/

بر اساس اطلاعات منتشر شده در سایت ساجد، کاظمی در سال 1336 ه.ش در بخش «آرادان» شهرستان «گرمسار»، در یک خانواده مذهبی که به کار کشاورزی مشغول بودند، متولد شد و در تهران به تحصیل پرداخت.

در دوران پهلوی بخاطر فعالیت‌های مذهبی یک بار به مدت ده روز بازداشت شد. پیش از آن نیز یک بار بخاطر داشتن رساله و کتاب حکومت اسلامی خمینی بازداشت شده بود.

وی در سال ۵۵ پس از پایان دوران متوسطه برای ادامه تحصیل به ایالت تگزاس آمریکا رفت و در رشته‌ی مهندسی مکانیک مشغول تحصیل شد. در همانجا بود که به انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا راه یافت.

اعضای این انجمن تا اواخر سال ۵۶ به جز برگزاری مراسم دعا و نماز در مسجد و تلاش برای دست یابی به گوشت ذبح اسلامی، فعالیتی بر علیه شاه نداشتند و در تظاهرات‌ها و فعالیت‌های سیاسی شرکت نمی‌کردند. تلاش این دسته افراد برای کشتار غیر بهداشتی گوسفند و گوساله‌ در وان حمام و ... شرمندگی‌های زیادی را برای جامعه‌ی ایرانی در سال‌های یاد شده در تگزاس به وجود آورده بود.

کاظمی در نامه‌هایی به خانواده خود از جمله به موارد زیر اشاره می‌کند:‌

«از نظر غذا هم وضع مان خیلی بهتر از تهران است و از لحاظ گوشت هم در مضیقه نیستیم، چون بچه ها خودشان گوسفند و گوساله ذبح می کنند.»

و یا

«تمام برنامه تفریح ما هم دو چیز است اول مطالعه ، دوم رفتن به مسجد در شب های جمعه که بر نامه آن نماز جماعت و دو ساعت تفسیر قرآن و گاهی هم سخنرانی می باشد که بسیار مفید و قابل استفاده است.»

ایالت تگزاس به خاطر حضور ابراهیم یزدی یکی از مراکز مهم فعالیت انجمن اسلامی در آمریکا بود. سایت ساجد تلاش وافری به خرج داده است تا از ارتباط کاظمی و یزدی در آمریکا پرده برداشته نشود؛ برای همین مشخص نمی‌کند که کاظمی در کدام شهر ایالت تگزاس زندگی می‌‌کرد و انجمن اسلامی مزبور در کدام شهر واقع بود.

بنا به اطلاعات منتشر شده از سوی سایت ساجد، کاظمی پس از مدتی به معاونت و سپس مسئولیت انجمن اسلامی مزبور در تگزاس رسید. در سال ۵۷ پس از شعله‌ور شدن ‌آتش قیام در سراسر ایران، اعضای این انجمن‌ها نیز به فعالیت سیاسی روی آوردند. سال ۵۷ سعید امامی که بعدها به معاونت امنیت وزارت اطلاعات رسید و جنایات بسیاری را مرتکب شد هم در انجمن اسلامی دانشجویان اوکلاهما به فعالیت پرداخت.

به غیر از یزدی، قطب زاده و بنی‌صدر، دانشجویان عضو انجمن‌های اسلامی از جمله‌ی محسن سازگارا، محمد هاشمی، محسن نوربخش، حسین نمازی، محمدتقی بانکی، محمدحسین عادلی، عبدالکریم سروش، صادق زیباکلام، کمال خرازی، صادق طباطبایی، جواد لاریجانی، سعید امامی، منوچهر متکی، بیژن نامدار زنگنه و .... پس از پیروزی انقلاب، مسؤلیت‌های مهمی را در نظام جمهوری اسلامی به عهده گرفتند.

سید کاظم کاظمی در اسفند ماه ۱۳۵۷ به کشور بازگشت و در فروردین سال ۱۳۵۸ با گذراندن دوره آموزش عمومی سپاه در پادگان امام علی(ع) به عضویت سپاه پاسداران در آمد و بلافاصله برای سرکوبی مردم کردستان به نقده اعزام شد. در همین دوران محسن سازگارا دیگر دانشجوی بازگشته از خارج از کشور عضو شورای فرماندهی سپاه پاسداران و در زمره‌ی بنیانگذاران آن بود. کاظمی در کردستان تجربیات زیادی را در امور اطلاعاتی و امنیتی کسب کرد که زمینه ساز فعالیت او در سرکوبی گروه‌های سیاسی در سال‌های بعد شد.

وی در سال ۵۸ در یکی از رشته‌های علوم انسانی دانشگاه تهران پذیرفته شد و از بدو ورود به دانشگاه هم و غم خود را معطوف به مبارزه با گروه‌های سیاسی انقلابی و مترقی کرد.

یکی از دوستان دوران دانشجویی کاظم کاظمی، خاطره‌ای از وی را تعریف می‌کند که نه تنها ماهیت او را افشا می‌کند بلکه انزوای عوامل رژیم در محیط های دانشجویی را هم می‌رساند. او می‌گوید:

«در شرایطی که گروهکها با ائتلاف قبلی به منظور به دست گرفتن جو دانشگاه قصد داشتند اعضای شورای دانشکده را به اصطلاح در جوی دمکراتیک و آزاد، از طریق انتخابات مشخص کنند – تا بتوانند بر امور دانشگاه و دانشجویان مسلط شوند و دانشگاه را به سنگری علیه انقلاب و نظام تبدیل نمایند – او در آگاه سازی دانشجویان نقش به سزایی ایفا کرد.

نقل می کنند، در جلسه ای که همه حضور داشتند و قرار بود پس از مشخص شدن اسامی کاندیداها رأی گیری صورت پذیرد، ایشان با شجاعت و صلابت برخاست و با قاطعیت گفت: ما نه شما را قبول داریم و نه انتخابات را. بدین ترتیب آنها را در به اجرا گذاشتن نقشه شوم و از قبل طراحی شده شان ناکام گذاشت.»

(به سایت ساجد رجوع شود.)

واحد اطلاعات یکی از اولین بخش‌های سپاه پاسداران بود که در بهار ۵۸ با مسئولیت علی‌محمد بشارتی یکی از بریدگان سیاسی زندان شاه آغاز به کار کرد. بشارتی که در سال ۵۲ دستگیر شده بود، در مرداد سال ۵۵ با تعهد همکاری با ساواک و گرفتن کد ویژه از ساواک برای نفوذ در گروه‌های سیاسی از زندان آزاد شد و به همین خاطر در دوره‌ی اول مجلس شورای اسلامی، اعتبارنامه‌اش مورد اعتراض قرار گرفت. سید کاظم کاظمی پس از مراجعت از کردستان به همراه تعدادی از نیروهای سرکوبگر رژیم در سپاه پاسداران، به این واحد تازه تأسیس پیوست و در پایه‌ ریزی و گسترش آن شرکت کرد و خود مسئولیت تشکیلات گروه‌های چپ‌ را به عهده گرفت. این واحد با زیر نظر گرفتن فعالیت‌های گروه‌های چپ از ابتدا در صدد بود تا در موقع مقتضی ضربه خود را به این گروه‌ها وارد کند. (۱)

پس از مدتی به خاطر سلطه‌ی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بر سپاه پاسداران، محسن رضایی میرقائد ریاست واحد اطلاعات را به عهده گرفت و فعالیت این واحد گسترش روزافزونی یافت.

ضدیت کاظمی با گروه‌های چپ به قبل از انقلاب و حضور در آمریکا بر می‌گشت. او در نامه‌‌ای که از آمریکا برای خانواده خود در ایران نوشته در مورد فعالیت‌های گروه‌های چپ در خارج از کشور که در قالب کنفدراسیون نقش اساسی‌‌ای در افشای رژیم سلطنتی داشتند، می‌‌نویسد:

«از فرستادن اعلامیه ( به جز اعلامیه آقا ، که زود اینجا پخش می شود ) دریغ نفرمایید که شاید با پخش آن به عنوان بازتابی از جریانات ایران، هم انجام وظیفه ای کرده ؛ و هم حقایق را در برابر تحریفات مشتی دانشجویی چپی نشان دهید.»

واحد اطلاعات سپاه در اولین ماه‌‌های تشکیل خود، نقش مهمی در سرکوبی گروه فرقان، دستگیری و بازجویی از محمدرضا سعادتی، تقی شهرام و... داشت.

پس از سرکوبی تظاهرات مسالمت آمیز مردم در سی خرداد ۶۰ و کودتا علیه ریاست جمهوری کشور، محسن رضایی فرمانده این واحد به منظور قلع و قمع گروه‌های سیاسی به فرماندهی سپاه پاسداران رسید و واحد اطلاعات نقش مهم و تعیین‌کننده‌‌ای را در سرکوبی گروه‌های سیاسی به عهده گرفت.

سازمان پیکار و بخش انتشارات و چاپ آن که از مدت‌ها پیش تحت نظر واحد اطلاعات سپاه پاسداران بود، اولین سازمانی بود که در ۲۱ تیرماه ۶۰ در تهران ضربه خورد و دامنه‌ی آن تا تبریز کشیده شد. در این ضربه بسیاری از کادرهای پیکار دستگیر و پس از تحمل شکنجه‌های سبعانه، تنها در ۳۱ تیرماه ۶۰ پانزده نفر از آنها در تهران اعدام شدند. کاظمی در این دوران خود شخصاً در شکنجه‌‌ و کشتار فعالین چپ شرکت می‌کرد و سرپرستی بازجویی ها و پرونده‌ها را به عهده داشت.

ضربه تیرماه زمینه‌ ساز ضربه‌‌ی بهمن ماه بخش اطلاعات سپاه پاسداران به سازمان پیکار بود که در نهایت به فروپاشی این سازمان منجر شد.

علیرضا سپاسی آشتیانی که در ضربه‌ی بهمن ۱۳۶۰ همراه تعدادی از کادرهای مرکزی سازمان پیکار دستگیر شده بود، یکی از کسانی است که در زیر شکنجه‌‌های سبعانه اطلاعات سپاه به شهادت رسید.

بعدها احمد احمد، مسئول روابط عمومی اوین در مورد سرنوشت علیرضا سپاسی آشتیانی به دروغ گفت:

«او در دوره بازداشت به مقدسات اسلامی اهانت کرد و روزهایی پر از درگیری و هیاهو داشت و حتا به درگیری با پاسداران پراخت. وی روزی هنگام فرار توسط زندانبانان اوین کشته شد.» (۲) رجوع کنید به خاطرات احمد احمد.

اطلاعات سپاه و به ویژه بخش مربوط به گروه‌های چپ همچنین نقش مهمی در تعقیب و مراقبت و سرکوبی حزب توده و دستگیری اعضا و فعالین آن داشت. چنان‌که در زندگی‌نامه‌ی کاظمی به نقل از همکارانش آمده، کاظمی نقش مهمی در سرکوبی سازمان‌های فداییان خلق (اکثریت) و رنجبران داشت و بازجویی از اعضای این گروه‌‌ها را نیز خود به عهده داشت. کاظمی به شهادت زندانیانی که از زندان‌های‌ جمهوری اسلامی جان به در بردند، با بیرحمی به شکنجه‌‌ و آزار و اذیت فعالان چپ می‌پرداخت.

در سال ۶۳ با تأسیس وزارت اطلاعات و یکپارچه شدن دستگاه امنیتی، واحد اطلاعات سپاه پاسداران نیز منحل شد و کاظمی پس از گذراندن مراحل مختلف مسئولیتی در واحد اطلاعات سپاه و سرکوبی گروه‌های سیاسی، به سیستان و بلوچستان رفت و سمت معاونت سیاسی – امنیتی استانداری سیستان و بلوچستان را عهده دار شد.

وی پس از مدتی مجدداً به سپاه بازگشت و ضمن عضویت در شورای عالی سپاه، سرپرستی واحد اطلاعات سپاه در عملیات جنگی را به عهده گرفت. کاظمی در روز دوم شهریور ماه سال 1364 به هنگام بازدید از خط مقدم جبهه‌ جنگ در منطقه‌‌ی طلائیه‌ مورد اصابت ترکش توپ قرار گرفت و کشته شد.

سید کاظم کاظمی، در وصیت‌نامه‌ای که از خود به تاریخ ۵ / 3/ 61 به جا گذاشته از سپاهیان پاسدار می‌خواهد که «لحظه‌ای منافقین و ملحدین به خصوص سازمان منافقین و حزب خائن توده و مارکسیسمها را بخودشان» وامگذارند. وی در جای دیگری می‌گوید:

«اگر می خواهید من آرامش داشته باشم، لحظه ای از دشمن داخلی، منافقین و ملحدین غافل نباشید. من هم سعی کردم اینگونه باشم و در این راه به سهم خود تلاش نمودم.» برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به سایت ساجد رجوع کنید.

باشد تا در فردای سرنگونی رژیم، پرده از جنایات کاظمی و کاظمی‌ها برداشته شود.

ایرج مصداقی

آوریل ۲۰۰۸

Irajmesdaghi@yahoo.com

www.irajmesdaghi.com

پانویس:

۱- یکی دیگر از مسئولان و بنیانگذاران واحد اطلاعات سپاه، فیض‌الله عرب سرخی بود که در دولت «شایسته سالار» خاتمی، معاونت وزارت بازرگانی و ریاست مرکز ملی فرش ایران را به عهده داشت. محمد شریعتمدار وزیر بازرگانی دولت خاتمی نیز ، معاون سابق وزارت اطلاعات بود. عرب‌ سرخی پیش از این در دوران وزارت ارشاد خاتمی، در سیاه‌ترین روزهای رژیم نیز مسئولیت حراست وزارت ارشاد را به عهده داشت.

عرب سرخی که همزمان از بنیانگذاران سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بود، در آماده سازی و تحویل زندان اوین به دستگاه سرکوب رژیم در سال ۵۷ نیز شرکت داشت. محمد بروجردی اولین مسئول زندان اوین یکی از اعضای اولیه سپاه پاسداران و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بود.

رضا سیف اللهی و احمد وحیدی در دوره‌های بعد هدایت این بخش را به عهده داشتند. در دهه‌ ۶۰ فریدون وردی نژاد با نام مستعار "مهدی نژاد" به عنوان مسئول بخش امنیت واحد اطلاعات، یکی از مهم‌ترین وظایف در امر سرکوب نیروهای داخلی را به عهده داشت. از کادرها و همکاران این بخش می‌توان از محسن آرمین ، مرتضی الویری ، مهدی منتظری ، محسن میردامادی و ... نام برد که به جز منتظری، بقیه نیروهای «اصلاح‌طلب» اطراف خاتمی را تشکیل می‌دادند.

۲- احمد احمد و سپاسی آشتیانی هر دو عضو حزب ملل اسلامی بودند و پس از آزادی از زندان در سال ۴۶ به همراه ابوشریف گروه حزب‌الله را پایه ریزی کردند. این دو در سال ۵۰ به مجاهدین پیوستند. در جریان تغییر و تحولات درون سازمان مجاهدین، سپاسی آشتیانی به بخش مارکسیست لنینیست که بعدها به پیکار تغییر نام داد، پیوست و احمد احمد به ضدیت با مجاهدین افتاد. ساواک در سال ۵۶ او را که در حین دستگیری مجروح شده بود، بدون دادگاه آزاد کرد تا به مبارزه با مجاهدین و مارکسیست‌ها بپردازد. وی هم اکنون همراه محمد مهرآیین در تربیت بدنی بنیاد جانبازان مشغول کار است.